Werkgeversaansprakelijkheid bij corona, hoe zit het nu?

Werknemers in de zorg worden getroffen door corona, werkgever aansprakelijk?

Is een werkgever in de zorg aansprakelijk als een van zijn werknemers wordt getroffen door het coronavirus? Advocaat William Seijbel van Hanze advocaat is er niet zo bang voor: ‘Het is voor een werknemer heel lastig om aan te tonen dat hij COVID-19 heeft gekregen door het werk dat hij of zij doet. Want wie zegt dat de oorzaak op de werkvloer ligt? Iemand kan ook in de supermarkt zijn besmet of door de pakketbezorger. De rechter zal de bewijslast niet snel omdraaien. Tenzij de werkgever niet aan zijn zorgplicht heeft voldaan, want dat is de basisvoorwaarde.’

“Het is heel lastig om te bewijzen of de werknemer corona heeft opgelopen op de werkvloer.”

Dat betekent dat de werkgever verplicht is te zorgen voor een veilige werkomgeving. Seijbel merkt dat werkgevers dat doorgaans goed doen: ze zorgen voor mondkapjes en andere persoonlijke beschermingsmiddelen, looplijnen op de vloer, handdesinfectie. ‘Het wordt in de zorg heel serieus genomen. De zorgorganisaties hebben ook allemaal een soort outbreak management teams ingericht met verschillende disciplines.’

Seijbel hield vorige week een webinar met dertien HR-adviseurs uit de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en kraamzorg. Opvallend was constante informatiestroom waar HR-managers tegenaan zeiden te lopen. ‘Ze krijgen soms dagelijks nieuwe updates, van het RIVM, de overheid, de arbeidsinspectie. De HR-afdelingen sturen dan ook bijna elke dag de regels toe, met in het rood de nieuwe wijzigingen. Het is voor medewerkers echt een probleem om het overzicht te houden.’

“Je kunt niet anders dan goede zorg blijven leveren.”

Zorgen om hoeveelheid beschermingsmiddelen

De HR-managers maken zich daarnaast zorgen over de hoeveelheid beschermingsmiddelen. Ze kunnen het nog aan, maar hoe zal dat in de toekomst zijn? De wet zegt dat een werkgever zich aan zijn zorgplicht moet houden. Maar wat als dat niet lukt? Seijbel: ‘Je kunt niet anders dan de zorg blijven leveren. Kwetsbare medewerkers zouden zo mogelijk thuis kunnen werken, maar voor de anderen is het advies om toch naar het werk te komen. Als beter niet te krijgen is, dan maar met de mondkapjes van de supermarkt werken.’

In alle zorgorganisaties speelt dat er werknemers zijn die niet meer naar het werk durven. Tot nu toe blijft het bij enkelingen, zegt Seijbel. Werkgevers zien het al een tijdje aan maar de rek lijkt wel wat uit het elastiek te gaan. ‘De coronacrisis gaat nog maanden duren en de medewerkers kunnen niet al die tijd thuis blijven. Als thuis werken niet kan, dan zal een werknemer naar het werk moeten komen, mits de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan.’

“Het valt onder goed werkgeverschap dat je je werknemers beschermt tegen mogelijk schadelijk gedrag van anderen.”

Zorgplicht is ook toezien op naleving van de regels

Bij zorgplicht hoort ook het toezien op naleving van de regels. En dat blijken de meeste deelnemers moeilijk te vinden. Seijbel: ‘Je mag niet met vijf werknemers vlak bij elkaar buiten staan te roken. Je zou hen moeten aanspreken en duidelijk maken dat dat niet de bedoeling is. Ik merk dat werkgevers het vaak laten gaan, ze willen niet moeilijk doen, hun werknemers hebben het al zo zwaar. En dat begrijp ik helemaal, maar op enig moment gaan de rechter en de arbeidsinspectie vragen om handhaving. Daar horen uiteindelijk ook juridische stappen bij, zoals het geven van een waarschuwing, als het gedrag hardnekkig is. Of wellicht opzettelijk. Bovendien valt het ook onder goed werkgeverschap dat je je werknemers beschermt tegen mogelijk schadelijk gedrag van anderen.’

Als werkgevers hun werknemers niet vaak zien, zoals in de kraamzorg, zullen zij in gesprek moeten blijven met de kraamverzorgenden. Seijbel: ‘Mijn advies is: in gesprek blijven. Regelmatig bellen, vragen hoe het gaat, de regels onder de aandacht houden.’

Hou ook rekening met klachten die mensen tijdens het thuiswerken kunnen oplopen

Iets anders, niet corona-gerelateerd, maar wel het gevolg van thuiswerken, zijn klachten die de werknemer thuis kan lopen. Zeker nu het thuis werken langer kan gaan duren. ‘De werkgever dient ook te zorgen voor een veilige werkplek thuis. Bijvoorbeeld een goede bureaustoel of een ergonomisch bureau. Hoewel ik denk dat de kans klein is dat een werknemer succesvol aanvecht dat hij rsi heeft opgelopen vanwege slechte werkomstandigheden thuis.’

Tenslotte kwam tijdens het webinar naar voren dat het heel belangrijk is om werknemers psychische hulp te bieden als zij dat nodig hebben. Seijbel: ‘Je kunt niet voorkomen dat mensen in de zorg traumatische ervaringen oplopen tijdens hun werk. Zorg voor goede nazorg om post traumatische stress en gezondheidsklachten te voorkomen.’

Onderstaand interview met William Seijbel is op 26 mei 2020 gepubliceerd op zorgvisie.nl

Terug naar het nieuwsoverzicht