De positie van de zzp'er in de zorg: eindelijk duidelijkheid?

De positie van de zzp’er in de zorg

Het aantal zzp’ers in de zorg is in de afgelopen 5 jaar met 50% toegenomen. Bijna 15% van de beroepsbeoefenaren in de zorg is inmiddels zzp’er.

De zorgverzekeraars hebben begin juli 2022 een brandbrief naar het kabinet gestuurd  waarin zij het kabinet oproepen om zorgwerkgevers te helpen om de uitstroom van medewerkers in loondienst te stoppen. Zij zien namelijk dat veel zorgmedewerkers hun vaste baan opzeggen en zicht vervolgens als zelfstandige in te laten huren voor een veel hoger salaris en onder betere arbeidsvoorwaarden. De structurele inzet van zzp’ers belemmert volgens de zorgverzekeraars de toegang tot zorg: het leidt tot uitval van avond-, nacht- en weekenddiensten en spoeddiensten en tot hogere personeelskosten.

Al lange tijd onduidelijkheid

Deze noodkreet is niet nieuw. Al lange tijd staat de positie van de zzp’er ter discussie. Er zijn al verschillende wetten gekomen om te proberen de positie van de zzp’er helder te krijgen. De VAR-verklaring en de wet DBA (de model overeenkomsten van de Belastingdienst) zijn pogingen om helderheid te geven, maar zijn helaas niet succesvol geweest.

Niet zonder risico’s

De vraag of de zzp’er echt zelfstandig is of eigenlijk toch een werknemer, is van groot belang. Bijvoorbeeld voor de vraag of het arbeidsrecht tóch van toepassing is (inclusief alle ontslagbescherming en bijvoorbeeld de transitievergoeding). En bijvoorbeeld voor de Belastingdienst om wel of niet premies werknemersverzekeringen te kunnen innen of voor Pfzw voor de opbouw van pensioen en het innen van pensioenpremies. Maar denk ook aan de mogelijkheid voor de zzp’er om wel of niet in aanmerking te komen voor de fiscale voordelen.

Als zorgwerkgever loop je dus een risico wanneer tóch blijkt dat de zzp’er geen echte zelfstandige is maar gezien moet worden als een werknemer.

Actualiteit

De minister van SZW heeft de Tweede Kamer een brief gestuurd met daarin de plannen voor de arbeidsmarkt. In die brief is ook te lezen wat de plannen van het kabinet zijn voor de positie van de zzp’er en worden er drie lijnen genoemd om de problemen op te lossen. In normaal Nederlands komt het hier op neer:

• de overheid wil door regelgeving het verschil tussen een zzp’er en een werknemer op fiscaal gebied en sociale zekerheid verminderen. Bijvoorbeeld door het afbouwen van fiscale voordelen voor een zelfstandige en het verplicht afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor een zzp’er en mogelijk zelfs een verplicht pensioen. Daarmee wordt onder andere voorkomen dat zzp’ers een slechte inkomenspositie hebben bij ziekte en pensioen;
• betere en meer heldere regels om te kunnen bepalen of een zzp’er een echte zelfstandige is of niet, waarbij met meer “rechtsvermoedens” zal worden gewerkt. Dat betekent dat onder bepaalde voorwaarden een persoon bijvoorbeeld wordt geacht een werknemer te zijn, maar dat met sterke bewijzen mag worden aangetoond dat dit toch anders is. Ook zal de rechtpositie van de zzp’er worden verbeterd;
• het verbeteren van toezicht en handhaving op schijnzelfstandigheid. Daarmee wordt bedoeld dat de Belastingdienst meer en beter zal controleren op basis van de nieuwe regels of een zzp’er in praktijk toch een werknemer blijkt te zijn of deze wél zelfstandig is.

Kortom, hopelijk zal deze nieuwe regelgeving meer duidelijkheid bieden, maar de Minister waarschuwt er ook voor dat er altijd grijze gebieden zijn en zullen blijven.

Webinar 22 september a.s.: “zzp’er in de zorg: een last of een zegen?”

Op 22 september a.s. geven wij een webinar “zzp’er in de zorg: een last of een zegen” waarin wij je aan de hand nemen door het oerwoud van lastige regels rond de positie van de zzp’er. We zullen ingaan op hoe het nu is en hoe het zal worden, met tips en tricks. Meer lezen of de inhoud of direct opgeven? Klik dan hier.

Dit artikel is geschreven door Erwin Zondervan. Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem dan contact met hem op.