In de persconferentie van dinsdag 14 september ’21 vertelde demissionair minister, Hugo de Jonge, dat het toegestaan wordt om de vaccinatiestatus van medewerkers in de zorg vast te leggen. Hij gaat uitzoeken of het coronabewijs gebruikt kan worden in de zorg.
Maar….zo ver is het nog niet. Daar is namelijk een wetswijziging voor nodig. Tot die tijd is het vastleggen van de vaccinatiestatus, ook in de zorg, in strijd met de AVG. Net als het vragen om een coronapas. We leggen het je uit.
Verplicht vaccineren in de zorg
Als werkgever, ook in de zorg, moet je een veilige werkomgeving bieden aan je medewerkers. Maar je moet ook veilige zorg bieden aan je cliënten. Daarom willen werkgevers weten wie er gevaccineerd is. Door de AVG (privacy) en de grondrechten mag je medewerkers (nog) niet vragen om een coronapas. Of ze verplichten zich te laten vaccineren.
Vaccinatie, AVG en grondrechten
Eén van de grondrechten is het ‘recht op onaantastbaarheid van het lichaam’. Dit staat in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en de Grondwet. Een vaccinatieverplichting is op grond hiervan mag niet. Dat gaat tegen de grondrechten in. Het kan alleen als er een wet is die dit toestaat. En deze wet is er (op dit moment) niet.
Hugo de Jonge zei tijdens de persconferentie dat je aan je medewerker mag vragen óf deze gevaccineerd is. Sinds 14 september staat dit ook op de site van Rijksoverheid. Tot voor kort stond er dat een werkgever dit niet mocht vragen, net zoals een werkgever ook niet mag vragen of een werknemer zwanger is.
De tekst op de site van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is sinds 16 september jl. ook gewijzigd. Er staat nu dat de AP alleen gaat over de verwerking van persoonsgegevens, terwijl daar eerst óók stond dat een werkgever niet naar de vaccinatiestatus mocht vragen. Hier zie je dus al een kleine verandering in de discussie over de vaccinatiestatus van medewerkers.
Het vragen naar de vaccinatiestatus valt niet onder de AVG. Je mag ‘alleen’ het antwoord niet vastleggen. De vaccinatiestatus is namelijk een bijzonder persoonsgegeven. Op grond van de AVG mag je deze gegevens niet verwerken. En dus niet vastleggen.
Uitzondering vaccinatiestatus
Eén van de uitzonderingen is de uitdrukkelijke, vrijwillige toestemming van de zorgmedewerker om de vaccinatiegegevens vast te leggen. Maar deze uitzondering maakt voor een werkgever niets uit. De werkgever-werknemer relatie is namelijk een afhankelijke en ongelijke relatie. Je weet nooit zeker of de medewerker vrijelijk toestemming heeft gegeven.
Er zijn twee uitzonderingen:
- de verwerking is noodzakelijk voor een zwaarwegend algemeen belang;
- de verwerking is noodzakelijk voor de volksgezondheid.
Maar: om hier beroep op te kunnen doen, moeten deze mogelijkheden in een wet staan.
Wetswijziging in wording?
Uit de opmerkingen van Hugo de Jonge lijkt lijkt het erop dat het kabinet op korte termijn met een wetsvoorstel komt. Of dit echt zo is, en of het net zo ver zal gaan als in Italië -waarin iedereen een coronapas op de werkvloer moeten tonen- moeten we afwachten.
Er wordt trouwens niet vanuit alle zorgbranches positief gereageerd op de opmerkingen van Hugo de Jonge. Ziekenhuizen laten weten dat 90% gevaccineerd is. Voor hen is dat voldoende om te weten dat het overgrote deel is ingeënt. Dat is wat bedrijfsartsen nu al mogen doen: ze mogen aan de werkgevers laten weten wat de vaccinatiegraad binnen de organisatie is. Ook ActiZ (VVT) laat weten dat dit wat hen betreft ook voldoende is, waarbij zij het liefst deze cijfers op locatie of teamniveau ziet.
Hoe dan ook: in de tussentijd…..
In de tussentijd moeten werkgevers het doen met het informeren van medewerkers over de mogelijkheid van het nemen van een vaccinatie en het voorzichtig stimuleren ervan.
We houden je op de hoogte van een eventuele wetsvoorstel op dit onderwerp. Volg ons op LinkedIn.
Meld je aan voor de Nieuwsbrief.
Meld je hier aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
