De Wet Zeggenschap in de Zorg, die op 1 juli 2023 in werking is getreden, zorgt voor meer zeggenschap voor zorgmedewerkers. Deze wet heeft een wijziging gebracht in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).
Wat houdt deze wijziging in en wat zijn de gevolgen voor de zorgmedewerker?
Wat is het doel?
De Wet Zeggenschap in de Zorg (WiZ) heeft als doel om de betrokkenheid en inspraak van zorgmedewerkers te vergroten bij beslissingen die invloed hebben op hun eigen werk.
Dit betekent dat zij meer ruimte krijgen om mee te denken en te beslissen over bijvoorbeeld het zorginhoudelijke beleid en het primaire proces. Het is de bedoeling dat zorgmedewerkers actief kunnen meedenken en beslissen over zaken die hen direct aangaan, wat kan leiden tot een grotere tevredenheid en betrokkenheid.
Deze wet geldt voor iedereen die volgens de Wkkgz een zorgverlener is. Het is dus niet beperkt tot verzorgenden en verpleegkundigen. Wel zal de wet voor hen de meeste impact hebben aangezien dit een grote groep is en voor deze groep medewerkers de inspraak (anders dan bijvoorbeeld voor artsen) nog niet goed geregeld is.
Wijziging in de Wkkgz
De WiZ heeft een wijziging in de Wkkgz aangebracht.
Artikel 3 van de Wkkgz gaat over de opdracht om de zorg zo in te richten dat goede zorg daarvan het resultaat is. Aan dit artikel zijn twee leden (lid 2 en 3) toegevoegd. De zorgverlener die zorg verleent aan de cliënten, moet in de gelegenheid worden gesteld om ‘invloed uit te oefenen op zijn (van de instelling) beleid ter uitvoering’ van de opdracht tot goede zorg.
Het is belangrijk om te benadrukken dat de WiZ niet betekent dat alle beslissingen voortaan door de zorgverleners genomen worden. Uiteindelijk blijft de zorgaanbieder (organisatie) verantwoordelijk voor het beleid. De zeggenschap blijft dus liggen bij de organisatie. De wet zorgt ervoor dat de zorgverleners invloed kunnen uitoefenen of de beslissingen van de organisatie.
Hoe moet je deze mogelijkheid van invloed inrichten?
De organisatie bepaalt zelf op welke wijze je ‘de mogelijkheid tot invloed van de zorgmedewerker’ inricht. Dit is een open norm. De wet schrijft dus niet voor hoe je dit moet inrichten.
In de toelichting op de wet worden de volgende voorbeelden genoemd:
- Een adviesraad, zoals de VAR/PAR, maar je moet er wel voor zorgen dat alle zorgverleners worden vertegenwoordigd;
- Inzet van een Chief Nursing Officer (CNO), verpleegkundige directeur of een verpleegkundig decaan;
- Opnemen van een zorgverlener in de Raad van Bestuur;
- Maar denk ook aan: panels, werkgroepen.
De invulling kan structureel zijn, maar ook ad hoc. Het kan directe inspraak zijn waarbij alle zorgverleners hun stem kunnen laten horen, maar ook indirect via een vertegenwoordiging die namens hen spreekt. Bij kleinere organisaties zijn overlegstructuren zoals een VAR/PAR of CNO onwerkbaar. Vaak vindt daar al op informele wijze afstemming plaatst over de wijze van zorgverlening en het zorginhoudelijke beleid. Ook dat kan volstaan.
De invulling hangt dus af van je eigen organisatie. Het idee van de wetgever is dat door deze flexibiliteit te bieden, het voor alle zorginstellingen mogelijk moet zijn om het goed in te richten. Wel is het belangrijk dat de zorgverleners een reële mogelijkheid wordt geboden om hun inbreng te geven.
Toezicht
De Raad van Toezicht dient op grond van het Kader Goed Bestuur toe te zien op transparante en afgewogen besluitvorming. Intern is de Raad van Toezicht dus het aangewezen orgaan om naleving van deze wet te waarborgen.
Extern is dit de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), vanuit de naleving van de Wkkgz.
Is het bij jouw organisatie al goed geregeld?
Voor elke HR-adviseur is het van belang om op de hoogte te zijn van de WiZ.
Kortom, een belangrijk onderwerp om op de agenda van de volgende HR-vergadering te zetten!
Meld je aan voor de Nieuwsbrief.
Meld je hier aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
