De zzp’er in de zorg; er is al jarenlang veel om te doen. De inzet ervan kost de zorg ontzettend veel extra geld en de meeste organisaties doen er dan ook alles aan om hun inzet terug te brengen. Daarnaast vermoedt het kabinet dat er in veel gevallen sprake is van schijnzelfstandigheid. En laten we eerlijk zijn: dat vermoeden klopt in veel gevallen ook wel.
In oktober 2023 kwam Minister Van Gennip daarom met het langverwachte wetsvoorstel dat aan schijnzelfstandigheid een einde moet maken. In dezelfde periode verscheen van een aantal brancheorganisaties, ministeries en de Belastingdienst het ‘Fiscaal kader ZZP Zorg’, een voorstel dat zorginstellingen meer controle over de kwalificatie van arbeidsrelaties moet geven. Op beide voorstellen kwam veel kritiek vanuit de praktijk. De huidige stand van zaken is dat van beide voorstellen volstrekt onduidelijk is of en zo ja, wanneer ze van kracht gaan worden.
Maar denk je op het vlak van zzp-regelgeving nu achterover te kunnen leunen, dan heb je het mis. De Belastingdienst vindt het namelijk allemaal veel te lang duren en loopt elk jaar een enorm bedrag aan belastinginkomsten mis. En dus hebben zij onlangs laten weten vanaf 1 januari 2025 daadwerkelijk te gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Een datum die een aantal jaar geleden al is bepaald en waar de Belastingdienst zich nu aan wil houden. Daarbij gaat de Belastingdienst zich richten op 3 focusbranches waarin veel schijnzelfstandigheid voorkomt: het onderwijs, de kinderopvang en de zorg.
Opheffen handhavingsmoratorium Wet DBA
Wellicht had je al van deze ontwikkeling gehoord. Er wordt ook wel gesproken over het opheffen van het handhavingsmoratorium. De betekenis van ‘moratorium’ is uitstel of opschorting. Dit wil niets meer zeggen dan dat de Belastingdienst de afgelopen jaren niet actief heeft gehandhaafd op de Wet DBA. Maar daar komt nu dus verandering in.
Op 1 maart heeft de Belastingdienst aangekondigd om vanaf 2025 actief te gaan handhaven. Daarvoor hebben zij op hun website het ‘Handhavingsplan arbeidsrelaties tranche 2024’, de ‘Perspectiefnota handhaving arbeidsrelatie’ en het ‘Memo handhaving arbeidsrelaties – richtlijnen doorwerking IH en OB’ gepubliceerd.
In deze documenten lees je dat de Belastingdienst van alles gaat doen om te zorgen dat zij ‘opdrachtgevers en opdrachtnemers zodanig beïnvloeden dat zij structureel de juiste duiding geven aan hun werkrelatie’. Zo gaan ze actief samenwerken met brancheorganisaties om vragen op te halen en informatie te delen. Ook komen er social media- en voorlichtingscampagnes.
Daarnaast – en dat is voor de zorg het belangrijkste – komt er specifieke aandacht voor risicovolle sectoren, waar (grote) onduidelijkheid bestaat over de kwalificatie van arbeidsrelatie(s). Zo komt er onder meer een landelijke detectiemodule om 'verdachte' organisaties te detecteren.
Nu al onderzoek naar schijnzelfstandigheid
Van verschillende zorgorganisaties horen we geluiden dat zij nu al te maken krijgen met de aangescherpte handhavingsactiviteiten in de vorm van bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken door de Belastingdienst.
Constateert de Belastingdienst tijdens zo’n onderzoek dat er sprake is van schijnzelfstandigheid? Dan geven zij in beginsel een aanwijzing. Daarmee krijgt de organisatie 3 maanden de tijd om de situatie te herstellen. Bijvoorbeeld door de arbeidsrelatie anders vorm te geven of de arbeidsrelatie als dienstbetrekking te verwerken in de loonaangifte. Als er sprake is van kwaadwillendheid, of als de organisatie de aanwijzing niet opvolgt, kan de Belastingdienst een naheffingsaanslag of boete opleggen.
Vanaf 1 januari 2025 gaat dit veranderen. Dan komt de mogelijkheid van de aanwijzing te vervallen en kan de Belastingdienst direct een correctieverplichting en naheffingsaanslag opleggen, eventueel met een boete. Voor alle duidelijkheid: de rekening hiervan komt bij de zorgorganisatie te liggen.
Wat hangt zorginstellingen boven het hoofd?
Het bovenstaande heeft verregaande consequenties voor de zorg. Bovendien zijn er dus nog de twee initiatieven die misschien wel/misschien niet doorgevoerd gaan worden. Tegelijkertijd kan geen enkele zorgorganisatie zich veroorloven om ‘ineens’ te stoppen met de inhuur van zelfstandigen. Dit alles geeft veel onduidelijkheid en onzekerheid. Wat nu te doen?
Eén ding is zeker, zoals de vlag er nu bij hangt gaat per 1 januari 2025 het speelveld voor de inhuur van zzp’ers er heel anders uitzien. Dat betekent dat er een plan van aanpak moet worden gemaakt en dat begint met een inventarisatie van het aantal zzp’ers en de functies waarin ze worden ingezet. Daarbij kan een inschatting worden gemaakt of het wel/niet een schijnzelfstandige is. Onze inschatting is dat je dat voor 80% van de zzp’ers heel gemakkelijk kunt bepalen. Ons advies is om dit al voor de zomer in kaart te brengen.
Na de zomer kun je dan bepalen hoe de arbeidsrelatie voortaan vorm te geven en welk tijdspad je daarvoor gaat nemen. Hopelijk is er tegen die tijd ook meer duidelijkheid over het wetsvoorstel en het Fiscaal Kader.
We houden je op de hoogte: nieuwsalerts en bijeenkomsten
Natuurlijk houden we de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en sturen we je een update als er belangwekkend nieuws is. Daarnaast organiseren we richting 2025 bijeenkomsten om je verder bij te praten en toe te lichten wat de mogelijkheden zijn. Zoals het gratis webinar op 27 juni as. Tijdens dit ‘Ronde tafel webinar’ hebben we een zorgbestuurder, een arbeidsrechtadvocaat en een fiscalist aan tafel. Iedereen vertelt vanuit de eigen expertise wat exact de problemen zijn en hoe je je als zorgorganisatie het beste kunt voorbereiden richting 1 januari.
Aan de slag!
Benieuwd hoe de contracten in jouw organisatie worden aangemerkt? Wat de mogelijkheden zijn om de risico’s te beperken? Of heb je begeleiding nodig bij het opstellen van een Plan van Aanpak? Neem dan gerust contact met ons op.
Meld je aan voor de Nieuwsbrief.
Meld je hier aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
