Hoe zit het ook alweer met.. het afspiegelingsbeginsel

In tijden van economisch zwaar weer horen we steeds vaker dat bedrijven besluiten te gaan reorganiseren. Vaak gaat dit gepaard met een ontslagronde en dan komt het afspiegelingsbeginsel om de hoek kijken. Je hebt er vast wel eens over gehoord. Maar wat houdt dit nu precies in en mag je hier ook vanaf wijken? Sharon legt het je uit!

Afspiegelen en ontslagvolgorde bepalen

Wanneer een werkgever zijn werknemers wil ontslaan op grond van bedrijfseconomische redenen dan moet dat volgens bepaalde regels. Deze regels bepalen de volgorde waarin de arbeidscontracten van jou en je collega’s bij het UWV opgezegd kunnen worden.

Bij het afspiegelingsbeginsel worden werknemers met vergelijkbare functies ingedeeld in leeftijdsgroepen. Die vergelijkbare functies noemen we ook wel ‘uitwisselbare functies’. Binnen elke leeftijdsgroep wordt bekeken wie het laatst is aangenomen. Deze werknemers worden dan als eerste ontslagen (‘last in, first out’). Jouw collega met een vast contract die al jaren in dienst is geniet bijvoorbeeld meer ontslagbescherming dan een collega met een flexibel contract.

Het gaat om de volgende leeftijdsgroepen:

• 15 tot 25 jaar
• 25 tot 35 jaar
• 35 tot 45 jaar
• 55 jaar en ouder.

Er worden leeftijdsgroepen gehanteerd om ervoor te zorgen dat de leeftijdsopbouw voor en na de ontslagronde verhoudingsgewijs zoveel mogelijk gelijk blijft.

Heb je een unieke functie?

Afspiegelen is niet van toepassing als je een unieke functie hebt en deze komt te vervallen. Een unieke functie is een functie die door jou als enige in de organisatie wordt bekleed. Afspiegelen geldt ook niet als een gehele categorie uitwisselbare functies komt te vervallen.

Heeft jouw werkgever je voorgedragen voor ontslag, maar ben je van mening dat het afspiegelingsbeginsel niet juist is toegepast? Of is er misschien een andere passende functie voor je beschikbaar? Neem contact met ons op om je positie te bespreken. Uiteraard geheel vrijblijvend!

Werknemers indelen in groepen

Nu eerst verder met het afspiegelingsbeginsel. Er worden vijf groepen van werknemers onderscheiden. In elke groep worden de werknemers in de categorie uitwisselbare functies ingedeeld.

1. De externe medewerkers, zoals gedetacheerden, uitzendkrachten en ZZP-ers.
2. Werknemers die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt.
3. De werknemers met een nul-urencontract.
4. In deze groep zitten werknemers met een contract voor bepaalde tijd wiens contract binnen hoogstens 26 weken eindigt na de datum waarop op de ontslagaanvraag wordt beslist.
5. In de laatste groep zitten de werknemers met een contract voor onbepaalde tijd of een voor bepaalde tijd waarvan de looptijd meer dan 26 weken bedraagt.

Wist je dat je in sommige gevallen mag afwijken van het afspiegelingsbeginsel?

Groep 1 vertrekt als eerste, groep 5 als laatste

Eerst neem je afscheid van werknemers uit achtereenvolgend de groepen 1, 2, 3 en 4. Kan de volledige krimp hiermee niet of niet voldoende worden gerealiseerd? Dan moet het personeelsbestand worden vastgesteld waarover moet worden afgespiegeld. Dit bestand betreft dan alle werknemers uit de groepen 2, 3, 4 en 5. Niet groep 1, want die vallen in elk geval al af omdat ze niet in dienst zijn. Nu gaan we dus echt afspiegelen.

De werknemers uit de groepen 2, 3, 4 en 5 worden ingedeeld in leeftijdsgroepen zoals hierboven beschreven. Per leeftijdsgroep komen de werknemers met het kortste dienstverband het eerst voor ontslag in aanmerking. Hierbij moet rekening worden gehouden dat het aantal werknemers dat per leeftijdsgroep voor ontslag in aanmerking komt, naar verhouding gelijk is.

Wist je dat je op de website van het UWV een tool kunt downloaden om af te spiegelen?

Zelfde leeftijdsgroep en gelijke duur dienstverband, wat dan?

Soms komt het voor dat in een bepaalde leeftijdscategorie meerdere werknemers zitten waarvan de lengte van het dienstverband gelijk is. De werkgever mag dan zelf kiezen welke werknemer hij ontslaat. Hij moet dit wel motiveren. Ook is het soms mogelijk om bepaalde werknemers uit te sluiten van ontslag, omdat ze bijvoorbeeld zeer goed presteren en daardoor onmisbaar zijn.

Een inschatting van jouw kansen en mogelijkheden?

Wil je weten hoe groot de kans is dat er een ontslagvergunning door het UWV wordt afgegeven? Bel dan eens met onze juristen voor advies

Terug naar het nieuwsoverzicht